Tới dự tọa đàm, về phía Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội có đồng chí Giám đốc Đỗ Đình Hồng, Phó Giám đốc Trần Thị Vân Anh. Đại diện Ban Tuyên giáo Thành ủy; Phòng Quản lý di sản của Cục Di sản Văn hóa; Phòng Quản lý di sản văn hóa; Phòng Tổ chức pháp chế Ban quản lý di tích danh thắng Hà Nội.

Lãnh đạo quận Tây Hồ có đồng chí Bí thư Quận ủy Lê Thị Thu Hằng; Phó Bí thư Quận ủy Nguyễn Anh Tuấn; Chủ tịch UBND quận Nguyễn Đình Khuyến; các đồng chí là Ủy viên BTV Quận ủy, Phó Chủ tịch UBND quận; đại diện lãnh đạo các Ban Đảng, Văn phòng Quận ủy; các phòng, ban, ngành, đoàn thể chính trị xã hội của quận; đồng chí Nguyễn Thị Ánh Ngọc – Bí thư Đảng ủy Phường Bưởi; bác Hoàng Phạm Mưu – Trưởng Tiểu Ban Quản lý di tích Đông Xã.

Đặc biệt, tọa đàm có sự góp mặt của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu văn hóa nổi tiếng như: GS. sử học Lê Văn Lan; PGS.TS Trần Lâm Biền – nhà nghiên cứu văn hóa; PGS.TS. Trần Đức Cường - Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam; GS. Lê Hồng Lý – Chủ tịch Hội văn nghệ dân gian Việt Nam; GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam; PGS. TS Đặng Văn Bài – Phó Chủ tịch Hội đồng di sản văn hóa Quốc gia; TS. Lê Thị Minh Lý – Phó Chủ tịch Hội di sản văn hóa Việt Nam.

Đồng chí Phó Giám đốc Sở Văn hóa&Thể thao Trần Thị Vân Anh phát biểu khai mạc tại buổi tọa đàm

Phát biểu khai mạc tại buổi toạ đàm, đồng chí Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh nhấn mạnh: “Cùng với dòng chảy lịch sử và đóng góp quan trọng vào kho tàng di sản văn hóa đồ sộ của Thủ đô và đất nước, không thể không nhắc đến hệ thống di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của quận Tây Hồ, tiêu biểu là Di tích quốc gia Đền Đồng Cổ ở làng Đông, phường Bưởi được khởi dựng vào thời Lý năm 1028. Trải qua năm tháng, ngôi Đền đã chứng kiến biết bao thăng trầm, biến cố của lịch sử. Tại ngôi Đền đã phát khởi lời thề Trung Hiếu. Lễ hội Đồng Cổ, lời thề Trung Hiếu là biểu hiện của sức mạnh vật chất, tinh thần yêu nước truyền thống của dân tộc”.

Đồng chí cũng chia sẻ, buổi tọa đàm là dịp để các nhà khoa học, nhà nghiên cứu và cơ quan quản lý nhà nước cùng cộng đồng địa phương trao đổi, nhận diện giá trị di dản và định hướng trong công tác bảo vệ, phát huy giá trị di sản trong bối cảnh lễ hội truyền thống thuộc khu vực nội thành với những tác động mạnh mẽ của quá trình hiện đại hóa, đô thị hóa.

Đồng chí Chủ tịch UBND quận Tây Hồ Nguyễn Đình Khuyến phát biểu tại buổi tọa đàm

Phát biểu tại toạ đàm, Chủ tịch UBND quận Tây Hồ Nguyễn Đình Khuyến cho biết, Đền Đồng Cổ bên Hồ Tây có vị trí quan trọng, gắn liền với hội thề “Trung hiếu”, là lễ hội duy nhất, có ý nghĩa giáo dục và giá trị nhân văn sâu sắc, thể hiện rõ tính cách Việt Nam, truyền thống Việt Nam, là nét văn hoá độc đáo và đặc sắc của Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến.

“Chúng tôi cùng những người dân địa phương đang lưu giữ di sản luôn trân trọng, tự hào với truyền thống lịch sử của địa phương. Đồng thời cũng luôn xác định rõ trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Tây Hồ trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản”, Chủ tịch UBND quận Nguyễn Đình Khuyến khẳng định.

Quá trình tọa đàm, các đại biểu đã trao đổi, làm rõ giá trị của di sản Hội thề Trung hiếu đền Đồng Cổ. Từ đó, đưa ra những định hướng cho công tác bảo vệ, phát huy giá trị di sản.

Theo đó, Đền Đồng Cổ (phường Bưởi, quận Tây Hồ) được xây dựng vào thời Lý (năm 1028), là nơi thờ thần Đồng Cổ có công phò giúp vua Lý Thái Tông và gắn liền với Hội thề Trung hiếu. Hội thề bắt đầu từ đời vua Lý Thái Tông và được duy trì ở thời Trần, Lê. Ngày nay, Hội thề trung hiếu đền Đồng Cổ được tổ chức vào dịp Lễ hội truyền thống làng Đông Xã (4 tháng 4 âm lịch hàng năm). Lễ hội Đồng Cổ gắn với tục thờ trống đồng - biểu hiện sức mạnh vật chất tinh thần cổ truyền của dân tộc, thể hiện tâm thức về nguồn, vọng ngưỡng lòng trung thành, yêu nước của người Việt Nam. 

GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam phát biểu tại buổi tọa đàm

Nhấn mạnh đến nét đặc sắc của Hội thờ trung hiếu đền Đồng Cổ, GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho biết: “Hội thề trung hiếu đền Đồng Cổ là một hội thề non nước, hội thề quốc dân, một đại lễ của kinh thành Thăng Long với tinh thần tận trung, tận hiếu, cầu mong cho quốc thái dân an. Nét đặc sắc của hội thề là sự hòa hợp, sự tiếp quyện giữa nghi thức cung đình và dân gian, mượn cái oai linh của thần linh để tạo nên sự thăng hoa và hết mình của toàn thể cộng đồng vì sự trường tồn của triều đình và đất nước”.

Chia sẻ về tục thờ trống đồng, tín ngưỡng của người dân Việt cổ còn lưu lại ở đền Đồng Cổ, Giáo sư sử học Lê Văn Lan cho biết, trống đồng không chỉ là một loại nhạc khí bình thường mà còn là một loại tế khí linh thiêng, đại diện cho mô hình vũ trụ của người Việt cổ và là biểu tượng quyền lực của triều đại Hùng Vương.

Theo PGS.TS. Nhà nghiên cứu Văn hóa Trần Lâm Biền, trống đồng chính là trục nối trời và đất, nối các vị thần với con người. Vì thế, ai nắm được trống đồng là nắm được quyền thông linh. Nhà Lý đã đặt yếu tố linh thiêng này vào việc thờ thần Đồng Cổ, vị thần bảo vệ trống đồng cùng với lời thề Trung hiếu để ổn định xã hội, phát triển đất nước.

GS.TS. Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam phát biểu tại buổi tọa đàm

Khẳng định những giá trị của di tích đền Đồng Cổ cùng với Hội thề trung hiếu, GS.TS. Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam cho rằng, chỉ quận Tây Hồ mới có, là “đặc sản” của quận. Di tích này gắn với những nhân vật lịch sử, sự kiện và con người có thật. Đặc biệt, giá trị tâm linh và tinh thần nhân văn của lễ hội được duy trì, tiếp nối đến ngày nay và được sử sách ghi chép lại một cách đầy đủ. Vì vậy, việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản này là điều cần thiết với cả nước nói chung, Hà Nội và quận Tây Hồ nói riêng. 

Theo đó, với những giá trị văn hóa đặc sắc của Hội thề trung hiếu đền Đồng Cổ, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu văn hóa đều cho rằng, cần nhanh chóng xây dựng hồ sơ đề nghị ghi danh Hội thề vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn này một cách tương xứng. Bên cạnh đó, cần xây dựng kịch bản lễ hội chi tiết, xác thực theo truyền thống để tăng cường giáo dục truyền thống cho các thế hệ, trong đó có lớp trẻ tại các hoạt động ngoại khóa… cần có kế hoạch chỉnh trang, mở rộng không gian di sản đền Đồng Cổ và điều chỉnh những điểm chưa hợp lý. Ngoài ra, ngành Văn hóa cần phối hợp chặt chẽ với ngành Du lịch, kết nối điểm đến di sản với các di sản trong khu vực nhằm kích cầu du lịch văn hóa.

GS.  S ử học Lê Văn Lan phát biểu tại buổi tọa đàm

Theo GS. Sử học Lê Văn Lan, có thể tổ chức hội thề này với quy mô 5 năm/ lần do địa phương chủ trì và 10 năm/ lần theo cấp Nhà nước, qua đó đề cao tính thiêng liêng của lời thề trung hiếu với đất nước, với nhân dân, đặc biệt trong bối cảnh xã hội hiện nay, khi công tác phòng, chống tham nhũng của Đảng đang được tiến hành toàn diện.

PGS.TS Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia cho rằng, Hội thề Trung hiếu đền Đồng Cổ là một hiện tượng văn hóa độc đáo của Việt Nam nói chung và Thủ đô nói riêng. Vì thế, cần mở rộng quy mô di tích, hoàn thiện các công trình phụ trợ để tạo thành một không gian di sản hoàn chỉnh đối với di tích đền Đồng Cổ gắn với di sản văn hóa phi vật thể Hội thề Trung hiếu. Song song với đó, quận Tây Hồ và thành phố Hà Nội cần nâng tầm di sản thông qua việc kết nối với khu di sản Hoàng thành Thăng Long để tạo thành một trục tâm linh xuyên suốt. 

Nêu quan điểm muốn bảo vệ di sản, cách tốt nhất là phải để di sản sống trong cộng đồng và ứng xử phù hợp với di sản, TS. Phạm Cao Quý, Phó Trưởng phòng Quản lý Di sản văn hóa phi vật thể (Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho rằng, cần phải để cộng đồng thực hành và nắm giữ di sản. “Việc thực hành di sản cần phù hợp với đời sống đương đại và quy luật phát triển. Văn hóa không đứng yên một chỗ mà luôn biến đổi, vì thế, cần phải nhận diện đầy đủ, khách quan để bảo vệ và phát huy giá trị di sản nhưng không tách rời khỏi đời sống hôm nay”, ông Quý nói. 

Theo TS. Lê Thị Minh Lý - Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam, hồ sơ cần tập trung nêu rõ 6 giá trị, 3 giải pháp. Trong đó, cần nhấn mạnh về khía cạnh Hội thề Trung hiếu đền Đồng Cổ là hội đầu tiên có chủ thể, thời gian sử liệu ra đời rõ ràng. Điều đó chứng tỏ, Hội thề trung hiếu đền Đồng Cổ là sự sáng tạo đã tồn tại, lưu truyền gần 1.000 năm của một vị vua, trở thành tập quán truyền thống, sống trong đời sống đương đại. Hồ sơ về Hội thề trung hiếu cần nhấn mạnh giá trị về sự trao truyền hội thề qua các thế hệ để có định hướng trong bảo tồn, phát huy giá trị.

Đồng chí Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng phát biểu kết luận tại buổi tọa đàm

Kết luận tại buổi tọa đàm, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng khẳng định, tọa đàm đã góp phần gợi mở, định hướng cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản Hội thề trung hiếu đền Đồng Cổ. Thời gian tới, Sở sẽ nhanh chóng bắt tay vào việc xây dựng, củng cố hồ sơ đề nghị ghi danh hội thề này vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, xây dựng kịch bản lễ hội bài bản, chi tiết, sát thực với lịch sử, kết nối di tích và lễ hội đền Đồng Cổ với hệ thống di sản văn hóa trên địa bàn quận Tây Hồ cũng như thành phố Hà Nội để phát triển thành sản phẩm du lịch văn hóa đặc thù, đồng thời đẩy mạnh công tác giáo dục di sản đến với cộng đồng và người dân Thủ đô. 

Đồng chí Bí thư Quận ủy Lê Thị Thu Hằng phát biểu bế mạc chương trình

Kết thúc chương trình tọa đàm, đồng chí Bí thư Quận ủy Tây Hồ đã gửi lời cảm ơn chân thành đến các nhà khoa học, các nhà quản lý đã có những ý kiến đóng góp quý báu, từ đó giúp cho lãnh đạo và nhân dân quận Tây Hồ hiểu rõ và thấm đẫm được giá trị của di sản. Đồng chí cũng tin tưởng rằng, nếu Hội thề Trung hiếu đền Đồng Cổ được công nhận là di sản cấp quốc gia sẽ nhận được sự ghi nhận của người dân đối với lãnh đạo quận, đây là điểm tựa rất lớn để tạo được sự thống nhất trong công tác quản lý, điều hành và nhận được sự đồng thuận của nhân dân trên địa bàn giúp cho lãnh đạo quận thực hiện được nhiều hơn nữa trách nhiệm xây dựng quận Tây Hồ trở thành trung tâm dịch vụ, du lịch, văn hóa của Thủ đô./.

Trung tâm VHTT&TT Tây Hồ

Admin Tây Hồ